Toplumları millet yapan unsur, din birliği ve vatan sevgisidir.

Toplumları millet yapan unsur, din birliği ve vatan sevgisidir.

Bundan tamı tamına 133 yıl önce Mehmed Arif Bey'in, 93 Harbi denilen Moskof mezâlimini anlatan ibretlerle dolu, "Başımıza Gelenler" isimli eserinde, din-ilim ve Batıcılık üzerine söylediklerini biraz sadeleştirerek iktibas etmek(alıntılamak) istiyoruz:

"Vazife nedir, mes'ûliyet(sorumluluk) ve mükellefiyet nedir? Karşımızdaki milletler nelerle nasıl kalkınıyor ve ilerliyorlarsa bir bakıp araştırmamız gerekmez mi? Kaldı ki biz Müslümanız ve Allah'ımız bize Kur'ân'ımızda, "Onlara (düşmanlara) karşı gücünüz yettiği kadar kuvvet... hazırlayın" (S. En-fâl, 60) diye emretmiyor mu? Öyle ise biz bu âyet-i kerime üzerinde düşünüp eğitim metodlarımızı asrın icaplarına göre değiştirip yeniden düzenlemeliyiz. Öğretmenler, derslere başlamazdan evvel her sınıfın yaşına ve anlayış kabiliyetine göre vatan sevgisi, din sevgisi, milliyet sevgisi, millet sevgisi mevzularını işlemeli ve örnekleriyle öğrencilerin kalp ve kafalarına sindire sindire yerleştirmelidir. Onların kafasından -varsa- korku ve aşağılık duygusunu söküp atmalı, vazife ve mes'ûliyet nedir anlatmalıdır.

"Asil milletimiz, Peygamberimiz (s.a.v.)'in örnek ve önderliğinde edinmiş olduğu o güzel ahlâkî değer ve vasıfları -ki her biri ilâhî bir nîmettir-yerli yerince kullanmış olsa, pek yakın bir gelecekte emin olunuz şöhretimiz yine âlemleri tutar.

"Şurasını iyi bilmeliyiz ki, cemiyetleri (toplumları) bir araya getirip millet yapan unsur, din birliği ve vatan sevgisidir. Bu vasıflar olmadıkça, bir milletin ayakta kalması mümkün değildir. "

"Durun bir düşünelim... Bir millet olarak bizim mayamız nedir efendiler!
Türkçesi, başımız neye bağlıdır bizim? Şeriattır diyemez miyiz? Öyle ise, seni bana, beni sana, bizi birbirimize bağlayan en güçlü bağ veya maya dindir. Bunun yerine başkaca hiçbir saçmalığı koyamazsınız. Tarihin şamarını yer ve perişan olursunuz. Bizde de din kardeşliği din aşkı hükümfermâ olmalıdır. "

"Öyle bir din ki, tetkik edip araştıranların yakından bildikleri gibi, bütün insanlara hitap eden, kardeşliğe ve barışa çağıran cihanşümul (tüm dünyayı kapsayan) bir din. Bizden öncekilerin gafletleri sebebiyle düştüğümüz ayrılık kavgalarını ve gerilemeyi, tembelliği asla dînimize yükleyemeyiz. Gelin şimdi Allah'ın emir ve yasaklarına uyalım Vatan ve millet için, Allah için biraz gayret edelim. "

"Müslümanlar'da din, milliyet ve millet sevgisi birleşmiştir Din ve milletin, ikisinin aynı şey olduğunu çocukken ilmihallerde okumadık mı? Her zaman olduğu gibi, şimdi de lafazanlar çıkıp Bu asırda din mi kaldı, bunlar modası geçmiş şeylerdir' diyecektir. Bırakalım da onlar bir müddet kendi kumluklarında oynasınlar Avrupalılardan muhtaç olduğumuz ilim ve irfanı alalım, hem de Musluman-Türk kalalım diyorum. Peygamberimiz (s.av) 'İlim Müslüman'ın yitiğidir (kaybettiği eşyası gibidir), nerede bulursa alır...' buyuruyor. '

Dikkat et ey Müslüman! Almak başka şeydir, başkalarına özenmek başka şey... Birisi insanlık mertebesi ise, diğerisi hayvanlık veya maymunluk derekesidir..."

Evet, Mehmet Arif Bey'in tesbit ve teşhisleri bu. Görülüyor ki bugün daha hâlâ münâkaşa edegeldiğimiz meselelerin içinde o zamanlar da nasıl bunaldığımızın resmi gibidir. Bunun üzerinde ibretle düşünmek ve de dersler çıkarmak ise, bizlere düsüvor